Prof. Juliusz (Julek) Łukasiewicz, D.Sc. (Imperial
College)
P.Eng., FAIAA, FCASI
7 XI 1919 – 31 III 2018
Z głębokim żalem zawiadamiamy o śmierci 31 marca 2018 w
Ottawie naszego przyjaciela i długoletniego członka Oddziału
Ottawskiego Polskiego Instytutu Naukowego w Kanadzie,
Profesora Juliusza Łukasiewicza, jednego z wybitnych
przedstawicieli pokolenia urodzonego w niepodległej Polsce
po 1918 roku, inżyniera mechanika, specjalisty aerodynamiki,
długoletniego profesora mechaniki i aerodynamiki w Carleton
University w Ottawie. Należał do pokolenia Niezłomnych i był
niestrudzonym działaczem na rzecz wolnej Polski po drugiej
wojnie światowej w Ameryce i w Kanadzie
Juliusz Łukasiewicz urodził się 7 listopada 1919 w Warszawie
jako starszy syn Juliusza i Marii z domu Balukiewicz.
Rodzina pochodziła z Żytomierszczyzny (na polskiej
Ukrainie). Jego ojciec był znanym polskim dyplomatą i
ambasadorem RP w Związku Sowieckim (1934-36), a następnie we
Francji (1936-39) w kluczowym dla Polski okresie wybuchu II
wojny światowej. Po zdaniu matury w Gimnazjum im. Stefana
Batorego w Warszawie w 1937, odbył roczny kurs z cywilizacji
francuskiej na Sorbonie w Paryżu, a po powrocie do kraju
rozpoczął studia na Wydziale Mechanicznym Politechniki
Warszawskiej.
Przed samym wybuchem wojny wstąpił do Legii Akademickiej w
Warszawie, ale już 21 września zdołał wyjechać do swego ojca
do Paryża. 14 października wstąpił jako ochotnik do Armii
Polskiej we Francji, a po ukończeniu Podchorążówki Piechoty,
został żołnierzem 10 Brygady Kawalerii Pancernej gen. bryg.
Stanisława Maczka. Z nią został ewakuowany do Wielkiej
Brytanii (do Szkocji). W 1941 został oddelegowany na studia,
na początku w St. Andrew ’s University, a potem w Imperial
College w Londynie, a następnie na Polskim Uniwersytecie Na
Uchodźstwie (studia politechniczne). Po ukończeniu studiów
rozpoczął pracę w dziedzinie aerodynamiki wysokich szybkości
naddźwiękowych w słynnym Royal Aircraft Establishment w
Farnborough.
Podczas wojny w 1942 w Anglii pojął za żonę Halinę z
Drymmerów, która podobnie jak on sam pochodziła z kręgu
wybitnych piłsudczyków. Po wojnie nie godząc się z nową
okupacją Polski przez komunistów, wyemigrowali do Kanady w
1948. Dr Juliusz Łukasiewicz rozpoczął pracę jako Research
Officer w High Speed Aerodynamics Laboratory, a wkrótce
potem został jego dyrektorem, w National Research Council w
Ottawie (1949-1957). W latach 1958-1968 był naczelnym
dyrektorem von Kárman Gas Dynamics Facility, ARO Inc.,
Arnold Development Centre, USAF w Tulalhoma, TN, USA. W
latach 1968-1970 był profesorem w Department of Aerospace
Engineering, a potem prodziekanem Research and Graduate
Studies, Virginia Polytechnic Institute and State University
w Blacksburg, VI, USA. W 1966 otrzymał tytuł Doctor of
Science (in Engineering) w Imperial College, London,
England. W 1971 powrócił do Ottawy i rozpoczął pracę w
Department of Mechanical and Aerospace Engineering, Carleton
University, gdzie wykładał do 1997 przedmioty z dziedziny
inżynierii mechanicznej i lotniczej oraz zaprojektowany
przez siebie nowy przedmiot interdyscyplinarny pod nazwą
‘’Technology, Society and Environment”. W latach 1977-78 był
dyrektorem Transportation Study w Science Council of Canada.
Był wynalazcą rozwiązania technicznego używanego później
powszechnie w laboratoriach aerodynamicznych, tzw. rury
uderzeniowej o zmiennym przepływie na uzyskiwanie większych
prędkości przepływu przy mniejszym stosunku ciśnień (w
latach 1950-70) oraz nowego typu dużego, ,,trójdźwiękowego”
tunelu aerodynamicznego o krótkotrwałym przepływie
(obejmującego cały zakres prędkości (do badań modeli
aerodynamicznych): pod-, trans- i naddźwiękowych). Jego
konstrukcja przewyższała tunele konwencjonalne (1950-1955).
Tunele zaprojektowane w Kanadzie działają do dnia
dzisiejszego w IAR, NRC, Uplands Campus koło portu
lotniczego w Ottawie. Według tego projektu wybudowano szereg
tuneli na całym świecie m.in. w Stanach Zjednoczonych,
Wielkiej Brytanii, Kanadzie, Szwecji, Rumunii, Indiach i w
Jugosławii.
Profesor Juliusz Łukasiewicz był członkiem szeregu
organizacji profesjonalnych i inżynierskich, m.in. był
członkiem założycielem Canadian Aeronautics and Space
Institute (CASI) gdzie otrzymał tytuł Fellow, American
Institute of Aeronautics and Astronautics (AIAA) gdzie
również otrzymał tytuł Fellow, Professional Engineers
Ontario. Członek Commonwealth Advisory Aeronautical Research
Council 1955-57, Advisory Group for Aeronautical Research,
S&TO, NATO 1962-70, consultant US National Academy of
Sciences 1969-71, przewodniczący Supersonic Tunnel
Association i Aeroballistic Range Association 1961-62. Autor
licznych prac i artykułów w dziedzinie aerodynamiki i
transportu oraz publikacji książkowych, m.in., Experimental
Methods of Hypersonics (New York 1973), A Railway Game: A
study in Socio-technological Obsolescence (Toronto 1976),
The Ignorance Explosion: Understanding Industrial
Civilization (Ottawa 1994) oraz wspomnień Rue Łukasiewicz
(Ottawa 2011) – dwie ostatnie pozycje posiadają
wydaniapolskie. Opracował i doprowadził do wydania dwóch
pozycji historycznych: Łukasiewicz J.: Dyplomata w Paryżu,
1936-1939: wspomnienia i dokumenty Juliusza Łukasiewicza,
ambasadora Rzeczypospolitej Polskiej, wyd. Rozszerzone,
oprac. Wacław Jędrzejewicz i Henryk Bułhak. Londyn 1989 Wyd.
Polska Fundacja Kulturalna, wyd. 1 krajowe Dyplomata w
Paryżu Warszawa 1995, Wyd. Warszawska Oficyna Wydawnicza
Gryf i Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, oraz
Drymmer W.T.: W służbie Polski, Warszawska Oficyna
Wydawnicza "Gryf", Instytut Historii PAN, Warszawa 1998.
Pierwsza pozycja dotyczy ojca Profesora, a druga ojca Jego
żony Tomira Drymmera, dyplomaty i pracownika przedwojennego
MSZ z czasów min. Józefa Becka.
Profesor Łukasiewicz ufundował coroczną nagrodę dla
najlepszego ucznia II Liceum im. Stefana Batorego w
Warszawie, w nauce w dziedzinie nauk ścisłych, za bardzo
dobre wyniki w nauce i wzorową postawę uczniowską (od 1996).
Działał niestrudzenie na rzecz niepodległej Polski na forum
polonijncyh organizacji społecznych m.in.,
Północno-Amerykańskiego Studium d/s Polskich (zorganizowanej
grupy polskiego lobby pod przewodnictwem profesora S.
Ehrenkruetza, University of Michigan, Ann Arbor, 1976-87),
Polskiego Instytutu Naukowego w Kanadzie (od 1971),
Stowarzyszenia Polskich Kombatantów w Kanadzie (od 1971)
oraz Stowarzyszenia Techników Polskich (od 1949).
Za swoje zasługi otrzymał tytuł obywatela honorowego stanu
Tennesse, Premium Award przez The Royal Aeronautical Society
w Londynie (1955), Volunteer Award – 15 years przez Ministry
of Citizenship and Culture of Ontario (1987). Był odznaczony
szeregiem odznaczeń wojskowych i cywilnych m.in., Defence
Medal, War Medal, i The Commemorative Medal for the 125th
Anniversary of Canada 1867-1992.
Z zamiłowania był projektantem, architektem i fotografem,
który miłował otaczającą Go naturę. Lubił też dyskusje na
wszelkie tematy dotyczące skomplikowanych zagadnień
współczesnych i również historycznych.
Profesor Juliusz Łukasiewicz był człowiekiem otwartym na
innych i pogodnym przez całe swoje życie. Należał do
polskiej elity na wychodźstwie. Był powszechnie lubiany,
również przez swoich studentów i wychowanków. Był niezwykłym
przedstawicielem swojego pokolenia oddanego pracy na rzecz
wolnej Polski. Takim pozostanie w naszej pamięci.
Składamy wyrazy głębokiego współczucia i żalu dla Panów
Marka i Piotra Łukasiewiczów z Rodzinami i dla wszystkich
Bliskich Zmarłego.
Cześć Jego Pamięci!
dr inż. Aleksander Maciej Jabłoński, P. Eng.
prezes
Hanna Kępka, B.A., B. L. S.
sekretarz generalny
Oskar Halecki Institute in Canada
Donations may be made to the Julius Lukasiewicz Prize,
Stefan Batory High School, c/o 2777 Dundas St. W., Toronto,
ON M6P 1Y4. In accordance with Juliusz’s wishes, there will
be no funeral services. Rather, a Celebration of Julek’s
life will be held on Saturday April 14 2018 in the O’Born
Room of the National Arts Centre, Ottawa, at 1:00 p.m.
Natomiast ,,Uhonorowanie Julka życia” odbędzie się w Polsce
w sobotę, 2 czerwca 2018 w Warszawie.
Condolences/Tributes www.hpmcgarry.ca
|
UWAGA: