 Hm. Zofia Balawender Stohandel
Urodziła się 20-go stycznia 1925r. w Stepaniu, na
Wołyniu. Dzieciństwo spędziła na osadzie wojskowej
"Batory". Wspomina piękne czasy, spędzone wśród pól
uprawnych, sadów, ogrodów, łąk i lasów. Szkołę powszechną
ukończyła w Stepaniu i tam po raz pierwszy zetknęła
się z harcerstwem. W 1938r. ukończyła pierwszą klasę
gimnazjalną w Równem.
Wybuch II Wolny Światowej przerwał dalszą naukę. 10 lutego
1940r. wraz z rodziną została wywieziona do ZSRR i
umieszczona w posiołku Miechlespunk, Wietrował, obłaść
Wołogda. Pracowała z bratem i matką przy wyrębie lasu.
(Matka płakała i narzekała, że musi powtarzać los swego
pradziadka, uczestnika Powstania Styczniowego, zesłanego w
1863r. na daleką Syberię za akcję patriotyczną.)
Pracowała też przy zwózce i spławie drewna, w
tartaku i przy oczyszczaniu torów kolejowych ze zwałów
śniegu.
Po tak zwanej amnestii, cała rodzina dotarła na południe
Związku Radzieckiego. Ojciec i brat wstąpili do
tworzącej się Armii Polskiej gen. W. Andersa w
Tatiszczewie. Zofia z matką i siostrą dotarły do
Uzbekistanu. Tam pracowała przy robocie ziemnej. W
sierpniu 1942r. wraz z polskimi oddziałami wojskowymi
Armii gen. W. Andersa przedostały się do Krasnowodzka,
i przez Morze Kaspijskie do Pahlewi, Persja (obecnie
Iran), a stamtąd przez Teheran do Indii.
W Indiach, w obozie dla rodzin polskich w Valivade,
zaczęło się normalne życie, radosne życie, pełne przeżyć,
doświadczeń i wspomnień oraz nauka i harcerstwo. Ukończyła
gimnazjum i liceum humanistyczne. Dalsze studia
administracyjne rozpoczęła w Bombaju. Należała do
harcerstwa, ukończyła kursy dla drużynowych i kurs
podharcmistrzowski. Prowadziła obozy, uczestniczyła w
wycieczkach, biwakach i wędrówkach. Prowadziła drużynę
harcerek im. Zofii Chrzanowskiej, składającą się z sierót,
których rodzice zmarli w ZSRR. Należała do Kręgu Pracy,
który odznaczał się białymi chustami. Mianowana
podharcmistrzynią Rozkazem L.1 Rady ZHP na Wschodzie, 1
grudnia 1945r.
W 1947r. wyjechała z Indii do Anglii. Włączyła się w pracę
harcerską Komendy Harcerek w Wielkiej Brytanii, została
hufcową hufca harcerek "Karpaty" i przeprowadziła dwa
obozy harcerek w Południowej Walii. Została mianowana
harcmistrzynią rozkazem Naczelniczki Harcerek L.3, z dnia
1 października 1951r. Próbę przeprowadziły hm.R.P. Helena
Grażyńska i hm. Elżbieta Andrzejowska.
Wyszła za mąż za Kazimierza Stohandel (oficera W.P.,
harcerza), i w 1952r. wyjechali na stały pobyt do Kanady.
Osiedlili się w Toronto. Wyjeżdżając z Anglii została
mianowana Komendantką Harcerek w Kanadzie rozkazem
Naczelniczki Harcerek, L.2 z dnia 22 lutego 1952r.
W Kanadzie zaczął się nowy etap życia: szukanie pracy,
uczęszczanie na kursy (j.angielski, administracja,
księgowość i psychologia), urządzanie się. Praca harcerska
pochłaniała dużo czasu i energii: organizacja jednostek,
kształcenie zastępowych i drużynowych, zdobywanie zaufania
parafii polskich i organizacji polonijnych, zdobywanie
funduszy oraz przekonywanie rodziców o celowości i
wartości harcerstwa. Osobiste kontakty wymagały stałych
wyjazdów w rozległy teren.
Służba: Była drużynową, szczepową, hufcową,
komendantką kursów drużynowych, kursów-obozów
podharcmistrzowskich, wycieczek, wędrówek i wypraw,
referentką kształcenia instruktorek, przewodniczącą
komisji prób na stopień przewodniczki i podharcmistrzyni
oraz komendantką wielu obozów harcerskich. Opracowała i
dostarczyła jednostkom harcerskim wiele programów,
napisała wiele artykułów do pism harcerskich i prasy
polonijnej. Brała udział w światowych kursach-obozach
podharcmistrzowskich i harcmistrzowskich i światowych
zlotach harcerstwa. Była członkiem Komisji Rewizyjnej
Okręgu, Archiwum Harcerskiego Kanady i Komisji
Historycznej Zarządu Okręgu.
Oto kilka ważniejszych funkcji i czynności:
- Komendantka Chorągwi (1952-1958, 1973-1976)
- Komendantka Zlotu Harcerek 1976 w Kanadzie "Kaszuby
1976"
- Hufcowa Hufca "Watra" w Ontario i kierowniczka
stanicy "Bucze” (1978-1980)
- Przewodnicząca Zarządu Okręgu (1978 - 1984)
- Członek Naczelnictwa (1985 - 1992)
- Wiceprzewodnicząca ZHP pgK (1992 - 1996)
- Kierowniczka Stanicy Harcerek "Bucze" na Kaszubach
(1997 - 2006)
- Uczestniczyła w 13 Naczelnych Radach (1952,1955,
1956, 1958, 1962, 1964, 1967,1972, 1974, 1988, 1990,
1992,1994 ,1998)
- Uczestniczyła w 8 Zjazdach Ogólnych (1970, 1976,
1982, 1998, 1994, (przewodniczyła Zjazdowi) 1996,
2008.
Praca zawodowa: księgarnia, biuro księgowych
przysięgłych (audit), własne biuro usług księgowości.
Praca społeczna: Przewodnicząca Komisji Rewizyjnej
Kongresu Polonii Kanadyjskiej. 4 lata.
Skarbnik i sekretarz Funduszu Wieczystego Milenium - 6
lat. Komitet Budowy kościoła, przy nowo tworzącej się
parafii Matki Boskiej Królowej Polski w Scarborough -
cel zbieranie funduszy. Koło S.P.K., Będąc na
Kaszubach włączyła się do Parafii Polskiej w Wilnie, w
akcję Wilno Heritage Society i do lokalnego klubu
ogrodniczego.
Ostatnio była na emeryturze i mieszkała w lesie nad
jeziorem Long Lake na Ontaryjskich Kaszubach, niedaleko od
Barry's Bay. Są to rozległe rejony, gdzie panuje kultura
kaszubska, bowiem w 1863 roku przybyli tu Polacy z terenów
Kaszub - Pomorze, okupowanych w owym czasie przez Prusaków
i z terenów Południowej Polski, będących pod zaborem
austriackim. Panuje tu specyficzna atmosfera angielska,
polska i kaszubska. Ludność zachowała zwyczaje,
tradycje i język kaszubski oraz swoją kulturę.
Zofia, w domku nad jeziorem, pracowała nad uporządkowaniem
materiałów w Archiwum Harcerskim Kanady, zbierała
materiały i dokumenty, oraz opracowywała paragrafy do
Historii Harcerstwa w Kanadzie.
Zmarła 29 października 2019 w St. Francis Hospital in
Barry's Bay, Ontario.
POŻEGNANIE
- Piątek, 8 listopada 2019, godz. 18:00 - 21:00 (6 PM - 9
PM)
- Sobota, 9 listopada 2019, godz. 10:00 - 11:00
Heubner Funeral Home, 43 Stafford Street, Barry's Bay, ON
K0J 1B0 (mapa)
MSZA POGRZEBOWA
- Sobota, 9 listopada 2019 o godz. 11:30
St. Mary's Roman Catholic Church - Wilno, 17325 Highway
60, Wilno, ON K0J 2N0 (mapa)
Po mszy św. nastąpi odprowadzenie Zmarłej Druhny
Zofii na miejsce wiecznego spoczynku na cmentarzu
parafialnym.
 Zofia
Balawender Stohandel
JANUARY 20, 1925 - OCTOBER 29, 2019 (AGE 94)
Zofia Stohandel (nee Balawender) was born on January 20,
1925r. in Stepań, Wołyń, Poland. On February 10, 1940 she
and her family were deported to Soviet Russia where they
were engaged in forced labour camp clearing forests.
Stohandel recalled that their only source of fuel or food
was a cold stove that was placed in the centre of all of
the herded families.
“That was it. There was no food. Then they put us in this
camp and put us to work,” she said.
Stohandel and her older brother were immediately snared by
the Soviets and ordered to cut and haul timber.
“I was working in the woods as a young girl. We were
ordered to cut down trees but we had no idea how to do it.
The first tree was quite a struggle but after that, it
became a skill. That was very physical hard work for being
a young girl. I was not quite 15-years-old,” she said.
In August 1942, along with General Anders' Polish army,
the family found freedom from the concentration camp and
immediately left for India, where Zofia completed high
school and undertook administrative studies in Bombay. She
was a very active member of scouting and completed
numerous leadership training courses.
In 1947 Zofia arrived in England, where she married
Kazimierz Stohandel. The couple emigrated to Toronto,
Canada in 1952. Here Zofia continued her education
(English, administration, accounting and psychology),
enjoyed a long career as an accountant and ran her own
accounting business.
As the first Chief Commissioner of the Polish Girl Scouts
in Canada, Zofia was the catalyst for the organization of
Polish Girl Scout units across Canada. For more than 80
years she was a dedicated and engaged scoutmaster whose
accomplishments included the development and delivery of
leadership training and World Scouting Jamborees. Zofia
authored many articles for scouting magazines and the
Polish diaspora press. Over the course of her life, she
was a role model and mentor for thousands of young Polish
Canadian women who went on to become leaders in the Polish
Canadian community, and the Canadian society at large.
Zofia was also a volunteer for the Canadian Polish
Congress as its Financial Officer, Chief of the Audit
Committee, and Secretary of the Canadian Polish Millennium
Fund. She fundraised for a new Polish Parish in
Scarborough. She belonged to the Polish Combatants'
Association. She was active in the Wilno Catholic parish
community of St. Mary’s, the Wilno Heritage Society and
local garden club. In 2012 she was decorated with the
Officer's Cross of the Order of Polonia Restituta awarded
by the Government of Poland for her lifetime of service.
For many years she lived on Long Lake in Kaszuby, Ontario,
where she re-organized the scouting archives, and wrote a
complete history of Polish Scouting in Canada. She passed
away at St. Francis Hospital in Barry's Bay, Ontario on
October 29, 2019.
VISITATION
- Friday, November 8, 2019, 6:00 PM to 9:00 PM
- Saturday, November 9, 2019, 10:00 AM to 11:00 AM
Heubner Funeral Home, 43 Stafford Street, Barry's Bay, ON
K0J 1B0 (map)
MASS OF CHRISTIAN BURIAL
- Saturday, November 9, 2019 at 11:30 AM
St. Mary's Roman Catholic Church - Wilno, 17325 Highway
60, Wilno, ON K0J 2N0 (map)
 Hm.
Zofia Stohandel
Z głębokim żalem, przekazuję Wam wiadomość, że wczoraj
wieczorem odeszła na wieczną wartę hm. Zofia Stohandel,
pierwsza Komendantka Chorągwi Harcerek w Kanadzie.
Hm. Zofia Stohandel zawsze była dla mnie i dla bardzo
wielu instruktorek wzorem, natchnieniem i inspiracją do
działania.
Choć nie da się wymienić wszystkich dhny Zosi działań na
rzecz naszej młodzieży harcerskiej, naszego Okręgu i
Chorągwi Harcerek, otóż kilka ważniejszych funkcji i
czynności dhny Zosi:
- Komendantka Chorągwi (1952-1958, 1973-1976)
- Komendantka Zlotu Harcerek 1976 w Kanadzie "Kaszuby
1976"
- Hufcowa Hufca "Watra" w Ontario i kierowniczka
stanicy "Bucze” (1978-1980)
- Przewodnicząca Zarządu Okręgu (1978 - 1984)
- Członek Naczelnictwa (1985 - 1992)
- Wiceprzewodnicząca ZHP działający poza granicami
Kraju (1992 - 1996)
- Kierowniczka Stanicy Harcerek "Bucze" na Kaszubach
(1997 - 2006)
Informacje dotyczące obrzędów pogrzebowych, przekażemy w
momencie, kiedy będą znane.
Wieczny odpoczynek racz jej dać Panie. Niech spoczywa w
pokoju wiecznym, Amen.
Czuwaj!
Monika Karska, hm
Komendantka Chorągwi Kanady
Informacje dotyczące obrzędów pogrzebowych ś.p. Druhny hm.
Zofii Stohandel:
- Piątek 8-go listopada, godz. 20:00:
Modlitwy Różańcowe w domu pogrzebowym Heubner Funeral Home
Barry's Bay Ltd, 43 Stafford Road
Barry’s Bay, ON K0J 1B0 Tel: 613-756-2003
- Sobota 9-go listopada, godz. 11:30: Msza
Święta Żałobna odprawiona w kościele St. Mary Catholic
Church (Parafia Matki Boskiej Częstochowskiej Królowej
Polski), 17325 Highway
60. Wilno, ON K0J 2N0
Po mszy św. nastąpi odprowadzenie Zmarłej Druhny
Zofii na miejsce wiecznego spoczynku na cmentarzu
parafialnym. Po uroczystościach, zapraszamy
wszystkich do sali parafialnej na wspólny posiłek.
Jako rodzina harcerska, połączmy się w myślach i
modlitwach o spokój duszy naszej kochanej Druhny
Zosi.
Zamiast kwiatόw, można złożyć dotację charytatywną na St.
Francis Valley Healthcare Foundation (szpital w Barry’s
Bay) albo Polish Scouting Association in Canada (Ontario)
Inc. (na cele harcerskie). Specjalne kopertki w tym
celu będą dostępne w domu pogrzebowym oraz po Mszy
pogrzebowej w sobotę.
|
AKUBIAK
o sport i piłkę nożną, o polonijną
młodzież. Młodzież obserwuje Lewandowskiego i innych
sportowców i bierze z nich przykład. Ci sportowcy, z
dobrze ukształtowanym charakterem, stają się dla nich
wzorem do naśladowania. Pokazują, że tylko ciężka,
uczciwa praca przynosi owoce. Tu w Kandzie też jest
wielu znanych sportowców polskiego pochodzenia, jak np.
Wayne Gretzky. Ambasador wspomniał również swoją karierę
sportową w piłce nożnej i judo w Jagielloni i Hetmanie
Białystok. Życzył sukcesów Klubowi White Eagles oraz dla
PZPN. 
, że ja byłem 35 lat temu w grupie
założycielskiej i wybierającej nazwę klubu. W głosowaniu
na nazwę klubu wzięło udział sześciu Polaków: Piotr
Staniszkis, Włodek Domański, Piotr Hebel, Czarek
Zygalski, Marek Godyń i ja. Umówiliśmy się, że każdy z
nas zaproponuje nazwę "White Eagles". Większość z
członków klubu to byli Szkoci. Po pierwszej turze
głosowania "White Eagles" uzyskał najwięcej głosów ale
nie było wystarczającej większości. Poddano pod
głosowanie dwie nazwy, które uzyskały najwięcej głosów.
W drugim głosowaniu wygrała większością nazwa "White
Eagles". Dopiero wtedy powiedzieliśmy naszym szkockim
kolegom, że Biały Orzeł to jest godło Polski.
