 Wspomnienie – Słowo
pożegnalne
Ś.p. Prof. dr med. Stanisław Roman
Dubiski
(1929 – 2020)
Z wielkim żalem zawiadamiamy, że w sobotę, 13 czerwca 2020
roku, w godzinach popołudniowych, odszedł do wieczności,
opatrzony Najświętszymi Sakramentami, nasz wierny
Przyjaciel, człowiek wielkiego serca i umysłu, erudyta,
miłośnik muzyki i poezji, wybitny polski i kanadyjski
farmakolog, mikrobiolog i immunolog, emerytowany profesor
(Professor Emeritus) University of Toronto, utalentowany
tłumacz i dziennikarz, długoletni członek zarządów Instytutu
Naukowego im. Oskara Haleckiego, a wcześniej Oddziału
Ottawskiego, Polskiego Instytutu Naukowego w Kanadzie,
wierny syn Polski, Profesor Stanisław Roman Dubiski.
Profesor Stanisław Roman Dubiski urodził się 21 sierpnia
1929 w Warszawie, w rodzinie profesorskiej Józefa i Zofii z
d. Maltze. Ród Dubiskich, herbu Ślepowron, należał do
średniozamożnej szlachty kresowej z Wołynia, a częściowo
również z Żytomierszczyzny. Jego dziadek po mieczu, gen.
dyw. Filip Stanisław Dubiski, zginął na polu chwały 28
września 1919, koło miejscowości Rynia, pod Bobrujskiem,
podczas wojny polsko-bolszewickiej. Matka pochodziła z
polskiej rodziny wyznania ewangelicko-augsburskiego ze
strony ojca, a ze strony matki ze znanej rodziny litewskiej
Siemaszków. Ojciec Stanisława, prof. dr hab. inż. Józef
Dubiski, wychowanek Dublan i Szkoły Głównej Gospodarstwa
Wiejskiego (SSGW) w Warszawie, był profesorem zootechniki, a
matka, prof. dr inż. Zofia Dubiska, wychowanka Uniwersytetu
im. Jana Kazimierza we Lwowie i SGGW, była profesorem
hodowli drobiu. Pracowali razem w tych samych uczelniach,
najpierw w Wyższej Szkole Gospodarstwa Wiejskiego w
Cieszynie, a potem w Wyższej Szkole Rolniczej w Olsztynie.
Pomimo, że Stanisław urodził się w Warszawie, dzieciństwo i
młodość, spędził z rodzicami w tych miastach. Po wybuchu
wojny, w latach 1939-1940, pod okupacją sowiecką, a potem w
latach 1940-1945 pod okupacją hitlerowską, w Nowym Targu, na
Podhalu. Stąd przypuszczalnie, miał wielkie zamiłowanie do
wędrówek górskich, szczególnie w Beskidach i w Tatrach. Po
wojnie Dubiscy powrócili z synem do Cieszyna.
Stanisław Dubiski po zdaniu matury w Cieszynie, ukończył
studia medyczne w Akademii Medycznej we Wrocławiu (1953).
Wybrał pracę badawczą, a nie lekarską i doktoryzował się na
Śląskiej Akademii Medycznej w Zabrzu (1957). Następnie,
pracował na Akademii Medycznej we Wrocławiu, w Zakładzie
Mikrobiologii, Instytutu Immunologii i Terapii
Doświadczalnej Polskiej Akademii Nauk we Wrocławiu
(1951–54), a potem, w Zakładzie Mikrobiologii Śląskiej
Akademii Medycznej w Zabrzu-Rokitnicy (1954-59). W latach
1959-1961 był kierownikiem Zakładu Serologii w Instytucie
Hematologii w Warszawie.
W roku 1959 przebywał na rocznym stypendium University of
Cambridge, w Department of Pathology i w Lister Institute, w
Londynie, w Wielkiej Brytanii (pracował wtedy nad
immunologią przeciwciał). Jak sam wspominał, znajomy
profesor z Toronto, zaprosił go w 1960, na odbycie
postdoctoral fellowship, w swoim laboratorium. Rok później
udało mu się wydostać żonę Annę (z d. Ryniewicz), ze
zdominowanej przez komunistów, Polski. W latach 1961-1963
przebywał na stypendium University of Toronto (regulacja i
genetyka odpowiedzi immunologicznej). W 1964 Państwu
Dubiskim urodziła się córka Ewa.
Od 1964 przebywał na emigracji w Kanadzie. Początkowo był
dyrektorem Laboratorium Immunologicznego, Toronto Western
Hospital w Toronto, a równocześnie wykładał na University of
Toronto. Przeszedł wszystkie szczeble kanadyjskiej kariery
akademickiej, aż do stopnia profesora zwyczajnego (Full
Professor) w Department of Medical Biophysics, Faculty of
Medicine, w Department of Clinical Biochemistry i Department
of Immunology (1963 – 1994). Był także Visiting Professor w
Basel Institute of Immunology, w Bazylei, w Szwajcarii. W
tym czasie torontoński ośrodek badań immunologicznych
należał, między innymi z powodu Jego badań, do wiodących na
świecie. W tym czasie studiowali tam doktoranci z całego
świata, szczególnie prowadząc badania w dziedzinie
immunologii genetycznej. W latach 1982-83 był
organizatorem i wykładowcą kursu dla polskich lekarzy
uchodźców w Kanadzie, a w 1986 współorganizatorem VI
Międzynarodowego Kongresu Immunologów w Toronto w 1986. W
1989 zmarła na nieuleczalną chorobę, Jego pierwsza żona,
Anna. Profesor Stanisław Dubiski przeszedł na emeryturę w
1994, ale nie była to typowa emerytura, lecz nowa praca w
środowisku polonijnym jak również jako tłumacza książek
popularno-naukowych. Największym osiągnięciem Stanisława
Dubiskiego, było tłumaczenie monumentalnej monografii
biograficznej p.t. Patton – geniusz wojny amerykańskiego
autora Carlo D’Este (tytuł oryginału: Patton. A Genius of
War – 1995).
Profesor Stanisław Dubiski był autorem, współautorem lub
wydawcą 134 publikacji naukowych (w językach: polskim,
angielskim i francuskim) oraz licznych referatów na zjazdach
i konferencjach naukowych. Współautor książki Immunogenetics
i redaktor książki The Rabbit in Contemporary Immunological
Research. Autor ok. 300 artykułów popularno-naukowych i
naukowych o tematyce muzycznej m.in. w takich pismach jak
Związkowiec (Toronto), Głos Polski (Toronto), Przekrój
(Kraków), Ruch Muzyczny (Warszawa). W latach 1986-89
(wspólnie z Anną Dubiską) opublikował ok. 150
mini-felietonów Pigułki Polish Canadian Action Group w
polonijnej prasie w Kanadzie. Był tłumaczem z jęz.
angielskiego na jęz. polski szeregu książek
popularnonaukowych i poradników medycznych (m.in. o
fizjologii mózgu, żywieniu i cukrzycy oraz chorób
serca). Był też wykładowcą w School of Continuing Studies,
University of Toronto (cykl p.t. Operas of Poland). Był
przez długie lata członkiem i wspierał Salon Poezji, Muzyki
i Teatru w Toronto.
Członek wielu towarzystw naukowych polskich, brytyjskich,
amerykańskich kanadyjskich i międzynarodowych: Polskiego
Towarzystwa Mikrobiologów, British Society of Immunology,
New York Academy of Sciences, American Association of
Immunologists, Canadian Society of Immunologists (członek
Zarządu w latach 1969-1971, wiceprezes 1971-1973, prezes
1973-1977), International Union of Immunological Societies,
Canadian Committee of International Union of Immunological
Societies. Był też wiodącym członkiem organizacji
wspierających działania na rzecz ośrodków naukowych
słowiańskich. Był członkiem Komitetu Permanent Chair of
Polish Culture, Canisius College, Buffalo, NY, członek
Committee od the Ernest Witebsky Chair, University of New
York State at Buffalo. Był promotorem prac doktorskich i
magisterskich na University of Toronto. Za swoją działalność
literacką i jako tłumacz otrzymał Nagrodę Fundacji im.
Alfreda Jurzykowskiego, New York, 1996.
Po trzynastu latach życia jako wdowiec, Stanisław poślubił
przyjaciela rodziny, Panią Arch. Renatę Jentys z Ottawy,
która była Chief Urban Planner and Designer w National
Capital Commission. Stanisław przeniósł się wtedy do Ottawy,
gdzie rozpoczęli wspólne życie.
Profesor Stanisław Dubiski był erudytą, znawcą kultury i
sztuki, ale Jego pasją była opera. Na podstawie swojej
niezwykłej wiedzy opublikował w formie książkowej, bogato
ilustrowany zbiór felietonów publikowanych na łamach Ruchu
Muzycznego w latach 1999-2005. Książka p.t. Opera pod lupą
ukazała się w Wydawnictwie Uniwersytetu Warszawskiego w
2012. Książka ta według autora nie była przewodnikiem
operowym, ale oferowała następny krok wtajemniczenia,
spotkania z bohaterami oper, budowania ich portretów
psychologicznych i zrozumienia ich pobudek postępowania,
również spotkania z kompozytorami, a także z plejadą
wykonawców. Po prawie całkowitej utracie wzroku, Stanisław,
nie zaprzestał słuchania muzyki, a specjalnie oper.
Szczególnie lubił słuchać ich odtwarzania dostępnego w
niektórych salach kinowych.
Od 2013, Unitarian House Residence w Ottawie, stała się dla
niego i Jego Małżonki Renaty, oazą - domem prawie rodzinnym.
Profesor Stanisław Dubiski brał udział w wielu
przyjacielskich spotkaniach i dyskusjach, był człowiekiem
okazującym wszystkim potrzebującym, wsparcie, ciepło i
życzliwość. Był zawsze pełen tolerancji i zrozumienia
cierpienia innych. Niestrudzenie pracował dla dobra innych w
różnych organizacjach profesjonalnych i polonijnych. Służył
zawsze wszystkim swoją dobrą radą. Całym swym życiem był
wierny idei wolnej Polski.
Pozostawił po sobie wdowę Panią Architekt Renatę Jentys,
wierną towarzyszkę życia, córkę Ewę Dubiską i zięcia
Geoffreya G. Taylora, i ukochaną wnuczkę Alison w Toronto,
oraz rodzinę w Polsce, a w Kanadzie liczne grono przyjaciół.
W imieniu swoim własnym i całego Zarządu Instytutu Naukowego
im. Oskara Haleckiego, grona przyjaciół, składam Szanownej
Wdowie Pani Architekt Renacie Jentys, Córce Ewie, Zięciowi
Geoffrey G. Taylor i Wnuczce Alison, moje głębokie wyrazy
współczucia i żalu z powodu tak wielkiej i niepowetowanej
straty.
Profesor Stanisław Dubiski na zawsze pozostanie w naszej
pamięci.
Żegnaj Panie Profesorze!
Żegnaj Stanisławie!
Żegnaj Kochany Stasiu, nasz wierny Przyjacielu!
Polonia kanadyjska poniosła wielką stratę.
Cześć Jego pamięci!
Wieczny odpoczynek racz Mu dać Panie, a światłość wiekuista
niechaj Mu świeci na wieki wieków, Amen.
Aleksander Maciej Jabłoński
Prezes
The Oskar Halecki Institute in Canada
___________
Msza św. pogrzebowa odbędzie się w środę 17 czerwca o godz.
14:00 w kościele parafialnym, francuskim, p.w. Saint-Rémy,
2821 Dumaurier Ave., Ottawa, ON K2B 7W3 (mapa).
Ksiądz Proboszcz parafii Saint-Rémy powiadomił rodzinę
zmarłego, że we Mszy św. może uczestniczyć do 100 osób,
zgodnie z ostatnimi decyzjami archidiecezji ottawskiej.
Prywatny pogrzeb odbędzie się w terminie późniejszym.
In lieu of flowers, memorial contribution may be made by
cheque to The Oskar Halecki Institute in Canada, 108
Gladecrest Court, Ottawa, ON K2H 9J6
|
Wtorek, 16 czerwca 2020
Stanisław
Roman Dubiski
Wieczny
odpoczynek racz Mu dać Panie, a światłość
wiekuista niechaj Mu świeci na wieki wieków.
