Bezdomni z Wyboru

Kim jesteś i dokąd idziesz? Czym napędzany jest Twój motor życia? Co niesiesz w bagażu doświadczeń? W co wierzysz i komu ufasz? Czy jesteś w stanie powiedzieć sobie samemu prawdę? Czy jesteś przygotowany, że inni mogą cię zdradzić i wiedząc o tym jesteś gotowy im to wybaczyć?

Samochód zatrzymał się na parkingu w niespodziewany sposób zajmującym miejsce pomiędzy szklanymi wieżowcami. W czasach, gdy każdy metr kwadratowy gruntu w wielkich metropoliach jest w cenie nieproporcjonalnej do zajmującej powierzchni jest to anachronizm z poprzedniego stulecia. Teren na jednej z granic zamknięty niezbyt wysokim betonowym murem ograniczał dostęp dla przypadkowych automobilistów. Co przywiodło mnie do tego hałaśliwego i zatłoczonego miejsca? Potrzeba odetchnięcia miejskim kurzem, wypełnienia oddechu zapachem rozgrzanego asfaltu na powierzchni ulic, zobaczenia miejsc dawno wypłowiałych w pamięci? A może po prostu chęć spędzenia wolnego od pracy dnia w sposób nieobramowany porami posiłków i stałymi domowymi obowiązkami. Zakładając kostium anonimowego turysty rozejrzałam się dookoła.

Na betonowym murze ciemny, nieruchomy kształt odróżniał się statycznością i barwą. Nie będąc pewną czy jest to rzeźba przedstawiająca postać człowieka, czy osoba siedząca w tej pozycji zbliżyłam się w tym kierunku. Będąc w niewielkiej odległości wiedziałam, że jest to kobieta otoczona kilkoma plastikowymi torbami, różnej wielkości, reklamującymi kilka popularnych sieci sklepów. Spod zasłaniającego część twarzy kaptura spojrzały na mnie niebieskie oczy. Bez udziału mojej świadomości uśmiech rozjaśnił powitanie. Błysk w jej oczach był jedyną odpowiedzią.

- Nie pamiętam kto i kiedy opowiedział mi następującą historię – powiedziała kobieta - dawno, dawno temu pewien człowiek chciał być bogaty. Marzył, że gdzieś czeka na niego złoto zakopane pod ziemią. Opuścił swoja rodzinę i wyruszył w drogę zatrzymując się w różnych miejscach, gdzie był przekonany, że je znajdzie. Mimo, że kopał wytrwale ku jego rozczarowaniu w żadnym z nich niczego nie znalazł. Po kilku latach, kiedy przechodził przez kolejną miejscowość zauważył buty jakie zostawił wyruszając w drogę. Zorientował się, że jest w pobliżu swojego własnego domu. Zaczął kopać tuż za nim i w krótkim czasie usłyszał metaliczny dźwięk. To łopata uderzyła w coś twardego. Był to sporej wielkości kufer pełen złota.

- Jak często to czego szukamy daleko jest w zasięgu naszej ręki – odpowiedziałam, nie wiedząc jak kontynuować rozmowę. Nie było to zgodne z prawdą, pytania i propozycje pomocy ustawiły się w szeregu, zanim jeszcze podeszłam do niej. Zabrakło mi odwagi, żeby je wypowiedzieć. Milczenie nie wypełniło ciszy pomiędzy nami, bo owa była nieobecna. Rozmowy przechodniów, odgłos kół samochodów przesuwających się po jezdni, hałas narzędzi na prowadzonej opodal budowie otoczyły nas ze wszystkich stron.

- Kiedyś miałam rodzinę i przyjaciół, dom i moje w nim miejsce. Wierzyłam, że to ciężar, który krępuje stopy przed swobodą poruszania się, związuje ręce sznurem obowiązków i zamyka usta przed wypowiedzeniem mojej prawdy. Zostawiłam wszystko poza sobą i wyruszyłam w drogę poszukiwania autentycznego życia. Moją własną drogę, wolna od przeszłości, żyjąca teraźniejszością, nieplanująca przyszłości. Śniłam wielkimi marzeniami, ale nie wiedziałam, że żeby się stały rzeczywistością muszę przekształcić je w cele. Niewielkie, krótkoterminowe, łatwiej osiągalne. Nie byłam przygotowana na upadki i porażki. Nie wiedziałam, że upadać należy tylko do przodu, żeby widzieć, gdzie się pada. Przecież każde moje działanie miało się przekształcić w sukces. Potrzebowałam pomocy, obecności innych utwierdzających mnie w moich przekonaniach. Znalazłam przyjaciół, grupę wsparcia, ludzi podobnych do mnie, przekonanych, że nieosiągalne stanie się osiągalne, trzeba tylko głęboko w to wierzyć. Dzieliliśmy nie tylko przekonania, ale również wszystkie inne koszty wspólnego życia. Nikt z nas nie pracował, czasu starczało tylko na marzenia i plany. Po kilku miesiącach zredukowaliśmy wydatki na codzienność, aby zachować wielkość planów. Po upływie kilku następnych nie mieliśmy już żadnych środków, pozostały plany. W skrytości przyjaciele odchodzili zabierając ze sobą to co jeszcze zostało zdatnego do życia, a gdy dotknęła mnie choroba, zostałam sama.

Dookoła nas nic się nie zmieniło. Przechodnie jak poprzednio bez pośpiechu spacerowali po chodniku, samochody jechały w wyznaczonym kierunku, a prace konstrukcyjne dodawały jeszcze jeden wymiar do ulicznego hałasu. A jednak było inaczej niż w momencie, gdy wysiadłam z samochodu. Nieoczekiwanie wtargnęłam w życie nieznajomej, bezdomnej kobiety. Co mogłam jej zaoferować?

- Nie chcę od ciebie pieniędzy – powiedziała niespodziewanie – ani współczucia. Jeśli postarasz się mnie zrozumieć, to mi wystarczy. Bez zrozumienia nie jest możliwe pomóc drugiemu.

Nie podzieliłam się z nią pieniędzmi, nie miałam też nic innego co mogłabym jej oddać. Przekazałam jej doświadczenie zdobyte poprzez uważne słuchanie innych.

- Czasami najlepszym sposobem, żeby znaleźć właściwą drogę jest podjęcie ryzyka. Każdy z nas jest przygotowany, żeby odnieść sukces, ale czy jesteśmy tak samo gotowi, żeby ponieść porażki. Jeśli ich nie poniesiesz to znaczy, że nawet nie próbujesz otrzymać lub osiągnąć to czego nigdy nie miałaś. Aby to dostać musisz zrobić coś czego nigdy przedtem nie robiłaś. Pogódź się z porażkami, ze stratami, zawstydź sama siebie tym co uczyniłaś, nie możesz tego uniknąć. Nie poddawaj się, pracuj, pracuj nad sobą, powtarzaj sobie, że możesz, że potrafisz. Nawet jeśli upadniesz wiele razy nie jest to ważne, dlatego że stare przysłowie mówi „Jeśli wystarczająco długo będziesz stać przed witryną fryzjera, prędzej czy później obetnie ci włosy”.

Roześmiałyśmy się obie a śmiech przekształcił się w zrozumienie, więcej znaczące niż uścisk ręki na pożegnanie. Czy były to słowa, które kobieta potrzebowała usłyszeć? Czy przyniosły jej ulgę, dodały nie odwagi, ale raczej przekonania, że może jeszcze zrobić wiele.

- Powiedz mi coś o sobie – powiedziała kobieta.

- Jestem bezdomna z wyboru. Ktoś inny zadecydował o mojej przyszłości. Próbowałam zabrać głos, ale mówiłam za cicho, nie to co powinno być powiedziane. Nie poddawałam się aż rana stała się zbyt bolesna i głęboka. Pozwoliłam życiu decydować. Nie bałam się być sama, ale chciałam być wśród ludzi, ludzi mi bliskich. Ich dom stał się miejscem mojego zamieszkania, ale nie domem. Tym razem intuicja podpowiedziała mi co powinnam zrobić, gdyż straciłam rozeznanie kim jestem i czego oczekuję od życia. Potrzebowałam czasu na wysłuchanie siebie. Zmieniłam się - napisałam do przyjaciółki - inni słuchają mnie uważnie, czekają na moje przyjście, uśmiechają się na mój widok. Nie zmieniłaś się wcale - odpisała przyjaciółka - tylko byłaś taka dla wybranych a teraz jesteś dla wszystkich. Skąd wiedziała, że od wielu lat pukałam do drzwi, które nie chciały się otworzyć. Stałam cierpliwie po drugiej stronie stawiając sobie coraz wyższe i wyższe zadania. Byłam dla siebie surowa i wymagająca, mając nadzieję, że moje starania to klucz do ich otwarcia. Na klamce zawiesiłam tabliczkę z napisem: Oto ja, która osiągnęła wiele a może jeszcze więcej.

- Czy odniosłaś sukces?

- W jednym przypadku tak, w drugim jestem prawie u celu, a trzecie drzwi są nadal zamknięte. W tym czasie wiele innych otworzyłam będąc tylko sobą i wszystkie pozostają szeroko otwarte.

Zamiast odpowiedzi opowiedziałam jej zdarzenie sprzed kilku dni. Jest piątkowe popołudnie pora powrotu Dziewczynki ze szkoły. Będziemy tylko obie w domu. Pies położył głowę na parapecie okna i cierpliwie czeka na przyjazd autobusu szkolnego. Nie czeka zbyt długo, jego psia intuicja nigdy go nie zawiodła. Dziewczynka biegnie do domu, jak zawsze nieco przekrzywiona w jedną stronę. Wkrótce zasiądziemy do stołu. Stojąc w kuchni odwrócona tyłem nie słyszę jej kroków, czuję drobne ramiona oplecione wokół mojego ciała. Podczas posiłku rozmawiamy w moim drugim języku.

- Jak często twój naród napadał na mój naród? – pyta mnie niespodziewanie.

- Trudno powiedzieć, raz twój naród napadał na mój raz było odwrotnie. Był jednak czas, że mięliśmy jednego króla i jedno państwo. To były dobre czasy.

- Nie pamiętam, jak miała na imię twoja mama?

- Stasia - powinnam powiedzieć Stanisława, ale tak jest łatwiej.

- Stasia, babcia Stasia – powtarza Dziewczynka poprawnie w moim pierwszym języku.

- Gdybyś chciała się uczyć mojego pierwszego języka wymawiała byś słowa bardzo poprawnie – mówię z zadowoleniem.

Zaczynamy rozmawiać w trzecim dla mnie języku, którego staram się po raz kolejny nauczyć. Nazywamy przedmioty znajdujące się na stole.

- To jest mój trzeci język – mówi Dziewczynka - ile miałam lat, kiedy tu przyjechałam?

- Cztery, czy pamiętasz coś z tamtych czasów?

- Nie.

- Jak przyjechałaś tutaj bałaś się dużego psa.

- A czego jeszcze się bałam?

- Wszystkiego, bo wszystko było nowe, inne. Język też. Czy potrafisz coś powiedzieć w swoim pierwszym języku?

Dziewczynka wypowiada słowa, których nie rozumiem.

- Co to znaczy?

- Kocham cię, w moim pierwszym języku.

- Kocham cię – odpowiadam - to znaczy to samo, ale w moim pierwszym języku.

Nie mówimy nic więcej, szklistość oczu zastępuje słowa. Jak nazwać uczucie jakie jest pomiędzy nami, to nie tylko miłość, to siła przyciągająca nas do siebie, chęć bycia razem, potrzeba bliskości drobnych rąk w moich dłoniach.

Wieczorem idę po schodach do mojego pokoju ostrożnie stawiając kroki. Kot idzie ze mną pomiędzy przestrzenią moich nóg. Jest prawie ślepy, czuje się bezpieczniej czując moją obecność. Przygarnięty przez osobę o wielkim sercu, znalazł swój dom. Wspomnienie rozmowy z dzieckiem nadal kładzie ciepłą rękę na moim sercu. Słowa Dziewczynki wracają do mnie po raz kolejny. Dlaczego spośród potoku wielu innych słów zapamiętała tylko to jedno wyjątkowe zdanie?

Przerywam nie wiedząc czy powinnam kontynuować, niepewna czy odpowiedziałam na jej pytanie, czy przekazałam jej moją wiarę, że taki moment łagodzi skazy nieporozumień, różnice zdań i przekonań pomiędzy ludźmi mieszkającymi pod jednym dachem. Zawieszone w przestrzeni wielkiego miasta wsłuchujemy się w siebie.

- Wiesz, dopiero słysząc swoje własne słowa wypowiedziane głośno zdałam sobie sprawę, że to miejsce, gdzie mieszkam to jest jednak mój dom. Nie należy do mnie, nie ja jestem jego właścicielką. Przecież nie struktura fizyczna czyni miejsce zamieszkania domem, to poczucie bezpieczeństwa i szczęścia jakie daje miejsce. Nie jest istotna jego wielkość ani wyposażenie, ale atmosfera przynależności i akceptacji, świadomość własnej wartości i respekt z tym związany.

- Czy popełniłam błąd i nie dostrzegłam w mojej rodzinie tego co powiedziałaś? – zapytała kobieta.

- Żeby z ziarna wykiełkowała roślina potrzebna jest troskliwa ręka ogrodnika, ale nawet doświadczonemu ogrodnikowi zdarza się, że z zasianych ziaren nic nie wyrasta. Natura nie wyposażyła ich w zdolność kiełkowania. Mimo starannej opieki, systematycznego podlewania ziarno nie jest w stanie przekształcić się w roślinę.

- Jak można to naprawić?

- Ziarna nie można zmienić, ale osoba jest w stanie to zrobić. Dla niektórych niezależnie od tego, gdzie mieszkają ich dom jest w tym miejscu. Dlatego, że niosą jego świadomość głęboko w sercu, gdziekolwiek się znajdują dom jest z nimi. Inni zmieniają miejsce zamieszkania i w żadnym nie czują się jak w domu. Cierpią na innego rodzaju bezdomność. Z tego powodu są obojętni na łzy, oznaki cierpienia, prośbę o pomoc. Niezdolni do utworzenia bliskiej więzi z drugimi, obojętni na ich los są jak nasiona bez zdolności kiełkowania. Dlatego nie odpowiadają na pukanie do ich drzwi. Wielu innych zwleka z powrotem do domu, z obawy, że sprawi im to ból, wywoła żal. Ale jeśli naprawdę pragniesz odszukać obecność domu w swoim sercu możesz tego dokonać. Nie obawiaj się, słuchaj uważnie co masz sobie do powiedzenia. Jest to kwestia nauki i praktyki tak jak w każdej innej dziedzinie życia.

- Czy mam jeszcze czas?

W bocznej kieszeni torebki znalazłam kartkę papieru, to moja lista zakupów z poprzedniego tygodnia. Na drugiej stronie napisałam mój numer telefonu i email.

- Zadzwoń do mnie lub napisz. Przypomnę ci to w co wierzę głęboko, że nigdy nie jest za późno.