Rozważania o prawdzie

Ulica o nazwie Potrójna, należała do jednych z najbardziej nieciekawych ulic małego miasteczka. Nie była ani potrójna, ani podwójna, tylko zwyczajnie pojedyncza. Wąska i pełna zakrętów. Po jednej stronie ulicy znajdował się park, po drugiej ciąg jednopiętrowych domów, przyklejonych do siebie i różniących się tylko numerami lub niewiele znaczącymi detalami. Domy od ulicy oddzielał betonowy chodnik i niewielki ogródek. Na wiosnę zwykle kwitły w nim bratki a jesienią astry. Za domami nieco większy ogród pozwalał mieszkańcom na posadzenie kilku drzew owocowych i uprawę warzyw na grządkach.

Z niewiadomego powodu numery domów były tylko nieparzyste. Jest prawdopodobne, że administrator miasteczka pozostałe numery zarezerwował do innych celów.

W domu pod numerem pięć mieszkało małżeństwo z córką. Dziewczynka uczęszczała do pobliskiej szkoły. Uczyła się dobrze i brała lekcje gry na pianinie. Dom pod numerem trzy zajmowała Starsza Kobieta. Sąsiedzi utrzymywali dość bliskie stosunki, czerpiąc z tego obopólne korzyści. Starsza Kobieta czasami potrzebowała pomocy w pracach dookoła domu, a za to od czasu do czasu opiekowała się Dziewczynką, gdy rodzice szli do kina lub do znajomych na późniejszą kolację.

Pomiędzy Starszą Kobietą a Dziewczynką nawiązała się pewnego rodzaju przyjaźń. Mimo ogromnej różnicy wieku rozumiały się dobrze, miały podobne zainteresowania i opinie na niektóre codzienne sprawy. Starsza Kobieta nie pracowała już od jakiegoś czasu. Duża część jej kariery zawodowej była związana ze szkolnictwem. Będąc bardziej precyzyjnym, jak lubiła to określać Dziewczynka, przez wiele lat pracowała jako nauczycielka. Bardzo lubiła pracę z dziećmi i często z sentymentem opowiadała Dziewczynce o swoich doświadczeniach. Przenosiło to Starszą Kobietę w pierwszej kolejności w przeszłość do jej lat dziecięcych, a następnie do etapu jej życia, gdy stojąc przed dziećmi w klasie szkolnej, brała w dłonie ich wyobrażenia o rzeczywistości i formowała je jak potrafiła najlepiej. Zdając sobie sprawę, że jej słowa mogą, choć niekoniecznie muszą, pozostać z nimi na długi czas. Możliwe, że przez ich pryzmat będą interpretować przeszłość, podglądać teraźniejszość i planować przyszłość. W krótkim czasie rozpoznała ich talenty, zarysy przyszłych osobowości i braki w możliwościach. W zależności od tego zaczęła je wyposażać w tarcze, przyłbice, ale też jedwabne rękawiczki jako narzędzia niezbędne do znalezienia pozycji w przyszłym życiu.

Pod wpływem spotkań z Dziewczynką fragmenty wspomnień ukryte głęboko w jej pamięci zaczęły formować łańcuch mocno powiązanych ogniw. Po raz kolejny odczuła jak duże znaczenie mogą mieć jej poglądy na kształtowanie się postępowania Dziewczynki. Jak głęboko, jeśli w ogóle, powinna mieć wpływ na to dziecko?

Mijały kolejne spotkania pomiędzy Starszą Kobietą a Dziewczynką, odmierzając w ten sposób, na początku tylko tygodnie, a potem miesiące ich znajomości. Każda z nich odczuwała wartość lub znaczenie spotkań, które czasami przekształcały się w momenty celebracji wspólnie spędzonego czasu. Rozmowy ich dotyczyły nie tylko tego co wydarzyło się w szkole, wspomnień z czasów dzieciństwa Starszej Kobiety, ale również ocierały się o znajomość gier komputerowych. Przemieszczanie się pomiędzy przeszłością a teraźniejszością było dla nich, jak podróże w czasie, z możliwością pozostania w tym samym miejscu.

Zbliżała się jesień. Dziewczynka jak zwykle, po skończeniu zajęć szkolnych, w drodze do domu, zatrzymała się u Starszej Kobiety. Tym razem miała dla niej schowany w plecaku własnoręcznie zrobiony prezent.

- Czy miałaś udany dzień dzisiaj w szkole? – zapytała Starsza Kobieta, zanim Dziewczynka zdjęła kurtkę.

- Tak – odpowiedziała Dziewczynka – chociaż właściwie nic specjalnie interesującego się nie wydarzyło.

- A czy zjadłaś drugie śniadanie?

- Oczywiście, że tak, przecież wiem, że mama stara się zawsze przygotować to co lubię – odpowiedziała z uśmiechem.

W pośpiechu zdjęła kurtkę, czapkę i buty i schyliła się w stronę plecaka stojącego na podłodze. Zanurzyła rękę w jego wnętrznościach i powoli zaczęła wysuwać z nich kolorowy pas wełny. Niespodzianka, nad którą pracowała od kilku tygodni, przybrała formę ciepłego szalika. Podała Starszej Kobiecie jeden jego koniec i obie gwałtownie za niego pociągnęły. Zaczepione o koniec szalika plastikowe pudełko upadło na podłogę. Starannie pokrojone warzywa i owoce rozsypały się niespodziewanie a spoza na półuchylonego wieka wystawała napoczęta kanapka. Dziewczynka z zakłopotaniem popatrzyła na Starszą Kobietę.

- Chodź, porozmawiamy – powiedziała Starsza Kobieta zapraszając ją gestem, żeby usiadła przy niej.

- Posłuchaj, na początku naszej znajomości założyłam, że kłamstwo nie stanie pomiędzy nami. Nie zdawałam sobie sprawy, że naturalne objawienie prawdy może być ponad twoje możliwości. Za dużo od ciebie oczekiwałam, wierząc, że jeśli ja mogę tego dokonać, ty też możesz. Dziś przestraszyłam się, że stan całkowitego zaufania do ciebie zostanie mi odebrany, że nasza znajomość nie będzie już taka sama a uczucie zawodu przysłoni mi radość naszych spotkań. Zapomniałam, że poprzez popełnianie błędów uczymy się jak ich unikać w przyszłości. Następnym razem miej odwagę powiedzieć mi prawdę, nawet jeśli będzie ona przykra lub z trudnością będziesz musiała ją sformułować. Poczujesz tą samą, głęboką ulgę jaką odczuwamy, gdy po dłuższym zanurzeniu się pod wodą ponownie możemy zaczerpnąć powietrza.

Dziewczynka rozpłakała się żałośnie, opuściła nisko głowę i skurczyła się w sobie.

- Nie jestem dobrą osobą – powiedziała.

- To nie jest właściwa postawa – odpowiedziała Starsza Kobieta - wyprostuj się, podnieś wysoko głowę, zastanów się co możesz zrobić, żeby nie powtórzyć tego co się stało. Daj z siebie co możesz najlepszego. Nawet jeśli potkniesz się jeszcze kilka razy, na pewno dotrzymasz obietnicy złożonej samej sobie a w rezultacie i dla innych.

Twarz Dziewczynki rozjaśnił uśmiech.

- Obiecuję - szepnęła cicho.

Starsza Kobieta objęła ją ramieniem i delikatnie przytuliła do siebie. Wzajemne zrozumienie i zaufanie zespoiło je w tym momencie.

Czas zmieniał sezony jeden po drugim. Po długiej i uciążliwej zimie nadeszła wiosna. Nareszcie można było schować głęboko do szafy ciepłe płaszcze, rękawiczki i czapki. Starsza Kobieta złożyła starannie szalik zrobiony przez Dziewczynkę i położyła go szuflady w komodzie. Wraz z poprawą pogody wybierała się na dłuższe i dłuższe spacery. Dziewczynka czasami jej towarzyszyła, ale również odwiedzała Kobietę w domu. Od czasu do czasu spożywały wspólnie posiłki. Najczęściej przygotowywała je Starsza Kobieta, ale uprzątanie naczyń ze stołu należało do obowiązków Dziewczynki. Tego tygodnia, w sobotę, rodzice Dziewczynki byli zaproszeni do znajomych. Poprosili Starszą Kobietę o spędzenie kilku godzin z córką.

Starsza Kobieta przygotowała zupę dla nich obu. Rozmowa podczas posiłku dotyczyła filmu jaki Dziewczynka obejrzała na początku tygodnia w szkole. Główną postacią filmu był naukowiec, pracujący nad recepturą idealnego syropu od kaszlu. Osoba bezwzględna i dążąca za wszelką cenę do osiągnięcia celu. Używająca metod podstępnych i nieuczciwych. W wyniku niespodziewanych wydarzeń, prowadzących do utraty całego dorobku prac naukowych, bohater zmienił swoje postępowanie, zdając sobie sprawę, że doprowadziło go do katastrofy nie tylko profesjonalnej, ale i osobistej.

Po skończonym posiłku dziewczynka oznajmiła nagle, że musi natychmiast wrócić do domu, gdyż zapomniała o bardzo ważnym zadaniu domowym, które powinno być gotowe na poniedziałek, a jego przygotowanie będzie wymagało wiele czasu. Chociaż nie było to zgodne z utartym postępowaniem, Starsza Kobieta ani nie wyraziła zdziwienia, ani nie zadała żadnych pytań. Pożegnały się jak zwykle i Dziewczynka poszła do domu. Zbierając ze stołu naczynia Starsza Kobieta zamyśliła się głęboko. Nie czuła się zawiedziona postępowaniem dziecka, ale miała poczucie, że…

W tym momencie usłyszała pukanie do drzwi wejściowych. Przez boczną szybę zobaczyła Dziewczynkę.

- Czy mogę wejść? – zapytała.

- Ależ oczywiście – odpowiedziała Starsza Kobieta, otwierając szerzej drzwi.

- Nie powiedziałam prawdy – zaczęła rozmowę Dziewczynka. Nie musiałam wrócić do domu natychmiast z powodu zadania domowego. Byłam umówiona z koleżanką i gdybym pomogła przy sprzątaniu ze stołu, na pewno bym się spóźniła. Nie wiedziałam, jak mam o tym powiedzieć. Mogłam się z nią umówić na późniejszą godzinę, ale rodzice nie bardzo ją lubią, więc skorzystałam z ich nieobecności. Jest mi przykro, nie powinnam tak postąpić.

- Przecież się nie gniewam – odpowiedziała Starsza Kobieta – doceniam, że przyszłaś mi to wyjaśnić. Czy pamiętasz, jak powiedziałam, że zanim dotrzesz do celu prawdomówności, możesz się potknąć kilka razy?

Widzisz, prawdę można rozumieć na kilka sposobów. Istnieje, jak niektórzy to nazywają, prawda obiektywna, co inni odrzucają twierdząc, że co dla mnie jest prawdą jest prawdziwe dla mnie, co dla ciebie jest prawdą jest prawdziwe dla ciebie. A więc prawda może być relatywna, ja mogę stwierdzić, że 1 + 1 = 2 a ty, że 1 + 1 = 3. Oczywiście jest to stwierdzenie absurdalne, gdyż niektóre rzeczy są prawdą dla wszystkich. Weźmy na przykład przyciąganie ziemskie. Wiesz dobrze, że gdy skoczysz z pewniej wysokości, spadniesz na ziemię. Mówiąc, że przyciąganie ziemskie nie istnieje, lub nie przyjmując tego faktu do wiadomości, nie można zmienić rzeczywistości. I to jest prawda obiektywna, dla wszystkich i wszędzie.

Niektórzy zadają sobie pytania:

Jakie miejsce ma prawda w moim życiu?

Czy jestem skłonny powiedzieć prawdę, nawet ponosząc ogromną cenę osobistą?

Czy jestem w stanie, uznać prawdę, nawet jeśli nie jestem w stanie żyć zgodnie z nią?

Nawet jeśli nie możemy dokonać czegoś co jest dobre, nawet jeśli dobrowolnie i z negatywnymi intencjami dokonujemy wyboru, żeby postąpić źle, powinniśmy nadal uznać co jest dobre i prawdziwe, niż próbować uzasadniać nasze postępowanie. Jest łatwo wpaść w pułapkę myślenia, że ponieważ nie możemy żyć zgodnie z prawdą, należy ją negować a co gorsze atakować. Ponadto jest bezpośrednia zależność pomiędzy prawdą a poczuciem szczęścia. Prawda prowadzi do szczęśliwości, kłamstwo czyni nas nieszczęśliwym.

Oczywiście w rezultacie prawda zwycięży, ale w międzyczasie nasza niechęć zaakceptowania prawdy, będzie kosztowała wiele ludzkiego cierpienia.

Dziewczynka słuchała w milczeniu, nie przerywając Starszej Kobiecie.

- Skąd wiesz to wszystko? – zapytała ją, gdy zapadło pomiędzy nimi milczenie.

- Życie nauczyło mnie słuchać uważnie tego co mają do powiedzenia inni, nie tylko wysoce wykształceni, nie tylko elokwentni, nie tylko ci hałaśliwi, nie tylko słowami, ale nie mówiąc nic. Każdy w tym temacie ma coś do powiedzenia, niesie swoją wizję prawdy.

- A jakie miejsce ma prawda w twoim życiu?

W pewnym mieście, są ulice podobne do tej opisanej w opowiadaniu, wąskie i kręte. Spacerując po nich w wyobraźni, słucham szeptów pokoleń, zamieszkujących w małych domach, ciasno przylegających do siebie. Tym razem dane mi było wysłuchanie opowieści o prawdzie. Moje rozważania na ten temat, zostały dostosowane do potrzeb i treści opowiadania, bowiem pojęcie prawdy, mówienie o prawdzie oraz próby jej zdefiniowania towarzyszą ludzkości od dawna. Jest to również obraz bardzo bliskiego mi dziecka zmagającego się z odkrywaniem natury prawdy.